Γκντανσκ

Γκντανσκ
(Gdansk).Πόλη (457.000 κάτ. το 2002) της Πολωνίας. Η πόλη, που ονομαζόταν Ντάντσιχ όταν βρισκόταν υπό γερμανικό καθεστώς, είναι χτισμένη σε έναν βραχίονα του Βιστούλα, στα βόρεια της χώρας, λίγο πιο πάνω από τις εκβολές του στον ομώνυμο κόλπο (Βαλτική θάλασσα). Η σημασία της οφείλεται κυρίως στο λιμάνι της, το οποίο, αποτελώντας φυσική διέξοδο μιας μεγάλης και πλούσιας ενδοχώρας, είναι από τα σπουδαιότερα της χώρας, ιδιαίτερα για την εξαγωγή κάρβουνου, ξυλείας, δημητριακών και την εισαγωγή μεταλλευμάτων. Διαθέτει σύγχρονα εργοστάσια, καθώς επίσης σιδηροδρομική και αεροπορική σύνδεση με τα κυριότερα κέντρα της Πολωνίας και της Γερμανίας· αποτελεί επίσης ενιαίο συγκρότημα με τα γειτονικά της λιμάνια Γκντίνια (βλ. λ.), που κάποτε ανταγωνιζόταν το Γ., και Σοπότ. Ιδιαίτερα ανεπτυγμένος είναι επίσης ο βιομηχανικός τομέας, που τον συγκροτούν μεγάλα εργοστάσια χημικών προϊόντων και μεταλλομηχανουργίας, ναυπηγεία και είδη διατροφής. Μέχρι τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο, η πόλη, εξαιτίας της πολύχρονης γερμανικής κυριαρχίας, είχε διατηρήσει μία πολεοδομική γραμμή και έναν αρχιτεκτονικό χαρακτήρα αρκετά ομοιογενή, που εκδηλώνονταν κυρίως στα πολλά όψιμου γοτθικού ρυθμού κτίρια, στις πλινθόκτιστες κατασκευές, στα κωδωνοστάσια των εκκλησιών και στις κατοικίες. Οι καταστροφές που υπέστη η πόλη κατά τον πόλεμο ήταν τεράστιες: όλα τα σημαντικά κτίρια καταστράφηκαν ή υπέστησαν ζημιές, όπως ο ναός της Αγίας Μαρίνας, το δημαρχιακό μέγαρο (και τα δύο του 14ου αι.) και ο ναός της Αγίας Αικατερίνης (15ος αι.). Ιστορία.Η Γιδανία, όπως ονομαζόταν το Γ. στην αρχαιότητα, δέχτηκε τον χριστιανισμό κατά τα τέλη του 10ου αι. παραμένοντας διαδοχικά υπό την ηγεμονία των δουκών της Πρωσίας, των βασιλιάδων της Δανίας και της Πολωνίας και των Τευτόνων ιπποτών (1309), που της εξασφάλισαν την αυτονομία, ευνοώντας την εμπορική ανάπτυξή της. Το 1454, το Γ. ανακηρύχθηκε ελεύθερη πόλη, αλλά λίγο αργότερα πέρασε στην προστασία των βασιλιάδων της Πολωνίας, που του παραχώρησαν πολλά προνόμια. Ξανάγινε ελεύθερη πόλη μετά τον πρώτο διαμελισμό της Πολωνίας (1772), χωρίς όμως να ανακτήσει την οικονομική ευημερία που είχε χάσει κατά τους πολέμους του 17ου και 18ου αι. Το 1793 κυριεύτηκε από τους Ρώσους, ύστερα πέρασε στη ναπολεόντεια επιρροή και μετά το 1819 εκκενώθηκε από του Ρώσους και συνενώθηκε με το βασίλειο της Πρωσίας. Με τη συνθήκη των Βερσαλιών (1919), ξανάγινε ελεύθερη πόλη με ύπατο αρμοστή της Κοινωνίας των Εθνών, χωρίζοντας έτσι την ανατολική Πρωσία από την υπόλοιπη Γερμανία. Οι διαμάχες που προκάλεσε αυτή η κατάσταση μεταξύ του γερμανικού Ράιχ και της Πολωνίας, αποτέλεσαν την αφορμή για την έκρηξη του Β’ Παγκόσμιου πολέμου. Το 1945, η Πολωνία προσάρτησε την πόλη στο εθνικό της έδαφος, απελαύνοντας σχεδόν ολόκληρο τον γερμανικό πληθυσμό. Η πόλη αναπτύχθηκε από τότε με γοργό ρυθμό και είναι σήμερα το μεγαλύτερο λιμάνι της Πολωνίας. Στην πιο πρόσφατη εποχή, το Γ. συγκέντρωσε τα φώτα της επικαιρότητας, στις αρχές της δεκαετίας του 1980, με τις μεγάλες απεργίες των εργατών των ναυπηγείων, τις οποίες οργάνωσε το –παράνομο τότε– συνδικάτο Αλληλεγγύη, υπό τον μετέπειτα Πολωνό πρόεδρο Λεχ Βαλέσα.

Dictionary of Greek. 2013.

Игры ⚽ Поможем сделать НИР

Look at other dictionaries:

  • Πολωνία — Κράτος της Κεντρικής Ευρώπης. Συνορεύει στα Δ με τη Γερμανία και την Τσεχία, στα ΒΑ με τη Ρωσία και τη Λιθουανία, στα Α με τη Λευκορωσία και την Ουκρανία στα Ν με τη Σλοβακία, ενώ βρέχεται στα Β από τη Βαλτική θάλασσα.H Πολωνία καταλαμβάνει, στη… …   Dictionary of Greek

  • Πομερανία — (γερμανικά Pommern, πολωνικά Pomorze). Ιστορική περιοχή της κεντρικής Ευρώπης που διατηρείται σήμερα μεταξύ της Γερμανίας στα Δ και της Πολωνίας στα Α. Βρέχεται στα Β από τη Βαλτική θάλασσα και ορίζεται από το Μεκλεμβούργο στα Δ, από το… …   Dictionary of Greek

  • σπίτι — Το σπίτι, η αρχαία οικία, δημιουργήθηκε από τη στιγμή που ο άνθρωπος άρχισε να ξεχωρίζει τους διάφορους χώρους σε σχέση με τη χρήση τους εκ μέρους της οικογένειας του και τη μεταξύ τους λειτουργική σχέση· έτσι μπορεί να ονομαστεί σ. και το σύνολο …   Dictionary of Greek

  • Βαλέσα, Λεχ — (Lech Walesa, Ποπόβο, Πολωνία 1943 –). Πολωνός συνδικαλιστής και πρόεδρος της Πολωνικής Δημοκρατίας (1990 95). Εργαζόμενος ως ηλεκτρολόγος στα ναυπηγεία Λένιν του Γκντάνσκ δραστηριοποιήθηκε έντονα στο συνδικαλιστικό κίνημα, πρωτοστατώντας σε… …   Dictionary of Greek

  • Γκντίνια — (Gdynia).Πόλη (258.500 κάτ. το 2002) και λιμάνι της Πολωνίας στη Βαλτική θάλασσα. Η εξέλιξη του μικρού αυτού χωριού των ψαράδων, που οι Γερμανοί το ονόμαζαν Γκντίιγκεν, οφείλεται στην επιθυμία της προπολεμικής Πολωνίας να έχει ανεξάρτητη διέξοδο… …   Dictionary of Greek

  • Λεφέβρ, Πιερ Φρανσουά Ζοζέφ — (Pierres François Joseph Lefebvre, Ρουφάκ 1755 – Παρίσι 1820). Γάλλος στρατάρχης, δούκας του Ντάντσιχ. Γιος μυλωνά, σε ηλικία 18 ετών κατατάχτηκε στον στρατό και πήρε μέρος στη Γαλλική επανάσταση με τον βαθμό του λοχία. Στη διάρκεια των πολέμων… …   Dictionary of Greek

  • Ντάντσιχ — Πόλη της Πολωνίας. Βλ. λ. Γκντάνσκ …   Dictionary of Greek

  • Ολίβα — (Oliva). Πόλη της Πολωνίας στο Γκντανσκ. Είναι γνωστή από την ομώνυμη συνθήκη, που υπογράφτηκε τον Μάιο του 1660 στο αβαείο της περιοχής, μεταξύ Σουηδίας και Πολωνολιθουανικής Κοινοπολιτείας και των συμμάχων της Αυστρίας και του Βρανδεμβούργου.… …   Dictionary of Greek

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”